ਕਿਰਤ ਦਾ ਮੁੱਲ
Kirat Da Mul
ਜਾਣ-ਪਛਾਣ: ਕਿਰਤ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸਰੀਰਕ ਜਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਕੰਮ। ਕਹਾਵਤ ਹੈ ਕਿ ਕਿਰਤ ਚੰਗੀ ਕਿਸਮਤ ਦੀ ਮਾਂ ਹੈ’। ਇਹ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਹੈ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਫਲਤਾ ਨੂਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।
ਉਪਯੋਗਤਾ: ਕਿਰਤ ਰਾਹੀਂ ਜੀਵਨ ਸਾਰਥਕ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਤਾਂ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦੌਲਤ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮਹਾਨ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਮ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਮਹਾਨ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਏ। ਮਿਹਨਤੀ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਆਪ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਨਿਯਮ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ‘ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਅਪਣੀ ਕਿਰਤ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਓ’, ਬਾਈਬਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਲਈ, ਮਛੇਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਲਈ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਿਹਨਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਵੀ ਲਾਭ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲਦੇ ਹਨ, ਜੁਲਾਹੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੱਪੜੇ ਬੁਣਦੇ ਹਨ। ਉਦਯੋਗ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਰੱਕੀ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਾਨ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਿਰਤ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹਨ। ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੌਮਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਰਤ ਸਿਹਤ, ਦੌਲਤ, ਮਹਾਨਤਾ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਸਭ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਜੀਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਆਲਸ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ: ਕਹਾਵਤਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ‘ਸੁੱਤੀ ਹੋਇ ਲੂੰਬੜੀ ਕਿਸੇ ਮੁਰਗੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਫੜਦੀ’। ਇਹ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੱਚ ਹੈ। ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ। ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਫਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈਣ ਦਾ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਲਈ ਸਰਾਪ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਠੀਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਮਤ ਇਕ ਬਹਾਦਰ ਦਾ ਹੀ ਸਾਥ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਿਕਮਾਂ ਮਨੁੱਖ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਵੀ ਤਰੱਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬੇਕਾਰ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਪਰ ਨਿਕੰਮੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ। ਕੰਮ ਜੀਵਨ ਹੈ, ਆਲਸ ਮੌਤ ਹੈ ਅਤੇ ਆਲਸ ਬੀਮਾਰੀ ਅਤੇ ਪਤਨ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਿਕਮਾਂ ਮਨ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦਾ ਘਰ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ: ਮਿਹਨਤੀ ਹੋਣਾ ਸਾਡਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਦੇ ਫਲ ਬਹੁਤ ਮਿੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।