ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ

National Festivals of India

ਸੰਕੇਤ ਬਿੰਦੂ – ਹੋਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰੂਪ, ਨਸਲੀ, ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ – ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ – ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ – ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼

“ਉਤਸਵਪ੍ਰਿਯ: ਮਾਨਵਾ:” ਭਾਵ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਤਿਉਹਾਰ ਪਿਆਰੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪੀਆਂ ਅਤੇ ਅਨੰਦ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਤਿਉਹਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਤੀ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੋਲੀ, ਦੀਪਵਾਲੀ, ਦੁਸਹਿਰਾ, ਗੁਰੂਪਰਵਾ, ਈਦ, ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਆਦਿ। ਕੁਝ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ ਜੋ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਜਾਤੀ ਜਾਂ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸਾਰੀ ਕੌਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ, ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ (ਗਾਂਧੀ ਜੈਅੰਤੀ) ਸਮਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਹਰ ਸਾਲ 15 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਹਾੜਾ ਬੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 1947 ਦੇ ਇਸ ਦਿਨ, ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਲੰਬੀ ਅਹਿੰਸਕ ਲਹਿਰ ਚਲਾਉਣੀ ਪਈ। ਇਸ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਤਸੀਹੇ ਵੀ ਸਹਿਣੇ ਪਏ। ਇਸ ਦਿਨ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਅਮਰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਅਖੰਡਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਹਰ ਸਾਲ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਾਰੀਖ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਤਾ ਵੀ ਹੈ। 26 ਜਨਵਰੀ 1930 ਨੂੰ ਰਾਵੀ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਲਾਹੌਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੰਡਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ‘ਸੰਪੂਰਨ ਸਵੈ-ਸ਼ਾਸਨ’ ਦਾ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ 26 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਰਾਜਧਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰੇਡਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਰੇਡ ਕੱਢੀ ਗਈ। ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਹਰ ਸਾਲ 2 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ‘ਗਾਂਧੀ ਜਯੰਤੀ’ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ 2 ਅਕਤੂਬਰ 1869 ਨੂੰ ਪੋਰਬੰਦਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਕਾਲਤ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਾਮਰਾਜ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਿਸਤਰੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਭਾਰਤ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪਰਾਲੇ ਵੀ ਕੀਤੇ। ਇਕ ਧੰਨਵਾਦੀ ਦੇਸ਼ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚੇਤਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।