Punjabi Essay on “Jungli jeev surakhiya”, “ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ” Punjabi Essay, Paragraph, Speech for Class 7, 8, 9, 10 and 12 Students.

ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ

Jungli jeev surakhiya 

ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਬਣਾਏ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਰਵਉੱਚ ਹੈ। ਇੰਜ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਦੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮੁਬਾਰਕ ਰਚਨਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਭ ਜੀਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਹੈ। ਪਰ ਮਨੁੱਖ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਕੁਝ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਬਾਕੀ ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਕੁਝ ਫਰਜ਼ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਡਿਜ਼ਾਇਨ ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਜੀਵ ਨੂੰ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਹੋਰਨਾਂ ਜੀਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਕੁਝ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਹਨ।

ਇਹ ਜੀਵ ਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਅਣਗਿਣਤ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜੀਵ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਪਣੇ ਭੋਜਨ, ਲਾਭ ਅਤੇ ਅਨੰਦ ਲਈ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੇਸਹਾਰਾ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਵੀ-ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਵੇਦੀ ‘ਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਵਜੋਂ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਦਾਸੀਨ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਜੀਵ ਮਨੁੱਖ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਾਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਊਠਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਸੰਚਾਰ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਹਨ। ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਲਦੀ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਾਥੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਚਿੱਠੇ ਤੋੜਨ ਅਤੇ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮੱਝਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਮੀਨ ਵਾਹੁਣ, ਗੱਡੀਆਂ ਚਲਾਉਣ ਆਦਿ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਸਾਡੇ ਦੋਸਤ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਦੇਸ਼ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਗੁਆਉਣਾ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹਨ ਹਾਥੀ, ਸ਼ੇਰ, ਬਾਘ, ਗੈਂਡੇ, ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ, ਸੱਪ ਅਤੇ ਕੀੜੇ। ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ, ਸੁੰਦਰਬਨ ਅਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਜੰਗਲੀ ਖੇਤਰ ਅਜਿਹੇ ਖੇਤਰ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਬਾਘ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਗੈਂਡੇ ਅਤੇ ਹਾਥੀ ਅਤੇ ਗਿਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਰ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮੋਰ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੰਛੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਸੱਪ ਅਤੇ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ ਵੀ ਬਹੁਤਾਤ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ, ਪੰਛੀਆਂ, ਜਾਨਵਰਾਂ ਅਤੇ ਸੱਪਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਬੇਸਹਾਰਾ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਹਮਦਰਦੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਮਨੁੱਖ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ, ਅਨੰਦ ਅਤੇ ਲਾਭ ਲਈ ਮਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ, ਗੈਂਡੇ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਦੇ ਲਾਲਚੀ ਸ਼ਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਬੇਵੱਸ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਇੱਕ ਕੀਮਤੀ ਸੰਪਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸੈਲਾਨੀਆਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਆਪਣੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਗੁਆ ਦੇਵੇਗੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੈਲਾਨੀ ਹਰ ਸਾਲ ਇਸ ਦੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਕਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਆਪਣਾ ਵਖਰੇਵਾਂ ਅਤੇ ਦੌਲਤ ਗੁਆ ਦੇਵੇਗਾ। ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਉਸਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸਥਿਤੀ, ਇਸਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਇਤਿਹਾਸ, ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਜੀਵ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕੀਮਤ ‘ਤੇ, ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।

ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇੱਕ ਸੁਹਾਵਣਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ, ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹਨ।

ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਲਈ ਜੰਗਲਾਂ ਦੀ ਹੱਦਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬਾਘਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ‘ਟਾਈਗਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ’ ਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੰਗਲ ਅਜਿਹੇ ਹਨ ਜੋ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵੇਂ ਹਨ। ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਕਾਜ਼ੀਰੰਗਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰੀਵਾ ਅਤੇ ਕਾਨਹਾ, ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਗਿਰ, ਯੂਪੀ ਵਿੱਚ ਕੋਰਬੇਟ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ, ​​ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰੀਬਾਗ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ, ​​ਆਦਿ। ਯੂ.ਐਨ.ਓ ਵੱਲੋਂ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਗ੍ਰਾਂਟਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਲਹਿਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਆਧੁਨਿਕ ਸਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਿਕ ਉੱਨਤੀ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਭਟਕਾਇਆ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਯਤਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਨੇਕ ਕਾਰਜ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।