Punjabi Essay on “Printing Press“, “ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ” Punjabi Essay, Paragraph, Speech for Class 7, 8, 9, 10 and 12 Students.

ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ

Printing Press

ਜਾਣ–ਪਛਾਣ: ‘ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈੱਸ‘ ਦਾ ਮਤਲਬ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਮੈਗਜ਼ੀਨ, ਪਰਚੇ, ਬੈਨਰ, ਤਸਵੀਰਾਂ ਆਦਿ ਨੂੰ ਛਾਪਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ। ਛਪਾਈ ਦੀ ਕਲਾ ਦੀ ਖੋਜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਕਾਢ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਜੋਹਾਨਸ ਗੁਟੇਨਬਰਗ ਨੇ 1454 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਕਾਢ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।

ਵਰਣਨ: ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1491 ਵਿੱਚ ਵਿਲੀਅਮ ਕੈਕਸਟਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਚਾਰਲਸ ਵਿਲਕਿੰਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਹਨ। ਹੁਣ ਛਪਾਈ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਛਪਾਈ ਨੂੰ ਸਸਤਾ ਅਤੇ ਆਸਾਨ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਛਪਾਈ ਕਲਾ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਵਰਦਾਨ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੱਥੀਂ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਹੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹੱਥ–ਲਿਖਤਾਂ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ‘ਤੇ ਵੇਚੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਮੀਰ ਲੋਕ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਅਸੀਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਫਿਰ ਕਈ ਵਾਰ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨੀਆਂ ਔਖੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਛਪਾਈ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਛਪਾਈ ਦੀ ਕਲਾ ਨੇ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹਨ। ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਮਹਾਪੁਰਖਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਖੋਜਾਂ ਅਤੇ ਕਾਢਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੁਸਤਕਾਂ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਗਿਆਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਰ ਨਵਾਂ ਵਿਚਾਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈੱਸ ਰਾਹੀਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਕਾਪੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੁਣ ਹਰ ਕੋਈ ਸਸਤੇ ਭਾਅ ‘ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਰਿਆਂ ਲਈ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹਨ।

ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਹੁਣ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ, ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਡੇ ਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਅਸੀਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਸਾਲਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਕਾਢ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਸਿੱਟਾ: ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਕਲਪਨਾ ਤੋਂ ਪਰੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸਾਂ ਨੇ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਬਣਾ ਲਈ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਪ੍ਰੈਸ ਦਾ ਲਾਭ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਆਸਾਨ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਛਾਪਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।